Tiến sĩ Mỹ: Trong đời mình, tôi chưa từng thấy tướng Mỹ nào được như Tướng Giáp
“Ông Giáp đã sống một cuộc đời bình dị, tràn ngập những hy sinh và tích cực quan tâm đến nhu cầu của cộng đồng” – TS. Mark Ashwill chia sẻ.
LTS: Nhân kỷ niệm 6 năm ngày mất của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, xin trân trọng gửi tới độc giả những dòng chia sẻ đầy cảm xúc của Tiến sĩ Mark Ashwill, khi ông – với tư cách là một người Mỹ, một người bạn của Việt Nam – có vinh dự thể hiện sự kính trọng của mình đối với vị anh hùng dân tộc của nước Việt.
—
Thời khắc đặc biệt
6 năm đã trôi qua nhưng ký ức về sự ra đi và lễ tang của vị tướng vĩ đại ấy vẫn còn hằn sâu trong tâm trí tôi.
Trong lúc hàng chục nghìn người Việt Nam kiên nhẫn đứng chờ dưới cái nắng gắt của mùa thu để gửi lời chào tiễn biệt cuối cùng tới vị anh hùng dân tộc – Đại tướng Võ Nguyên Giáp – khi thi hài ông được đưa tới Nhà tang lễ Quốc gia Hà Nội, thì tôi đứng ở một góc có thể nhìn thấy cỗ quan tài phủ cờ của ông. Đó là một khoảnh khắc rất đỗi kỳ lạ khi tôi, với tư cách một người Mỹ, một người bạn của Việt Nam và là thành viên duy nhất không phải là cựu chiến binh trong phái đoàn nhỏ của Mỹ, có vinh dự thể hiện sự kính trọng của mình đối với ông.
Trong lúc chờ đi vào phía trong nhà tang lễ, tôi và bạn bè để ý thấy một vị khách Tây đang ngồi tựa vào thành một chiếc ghế đá, tay cầm chiếc camera quan sát quang cảnh xung quanh. Tôi cũng nhận ra tên in trên tấm thẻ báo chí của bà ấy: Catherine Karnow, tạp chí National Geographic. Nhờ lời giới thiệu của cha – nhà báo kiêm nhà sử học Stanley Karnow, Catherine đã trở thành nhiếp ảnh gia nước ngoài duy nhất có cơ hội đồng hành với tướng Giáp vào tháng 5/1994 trong chuyến đi tới Điện Biên Phủ – nơi ông từng đánh bại thực dân Pháp 40 năm trước.
Catherine đã đặt một chuyến bay vào phút chót tới Hà Nội để đưa tin về câu chuyện cuộc đời của tướng Giáp và bày tỏ lòng thành kính của bà với ông. Đối với Catherine, chuyến đi này vừa là vì công việc, vừa là vì cá nhân bà.
Khi đến giờ viếng, chúng tôi nhanh chóng được dẫn vào phòng tang lễ, tại đây tôi cúi đầu, thầm cầu nguyện, gửi lời chia buồn tới gia đình tướng Giáp và ghi lại đôi dòng suy nghĩ của mình lên cuốn sổ tang. Đây là khoảnh khắc xúc động sâu sắc đối với tôi. Tôi không thể liên hệ được sự mất mát và nỗi buồn khi tướng Giáp qua đời với bất kì vị tướng nào ở Mỹ bởi trong lịch sử Mỹ – hoặc ít nhất trong cuộc đời tôi, chưa từng có ai được như tướng Giáp.
Tôi biết rằng với những người bạn của tôi – những người đã coi Việt Nam là “nhà” sau khi bước ra từ cuộc chiến tranh khiến họ mang trên mình đầy thương tích và gây ra những biến đổi về mặt cảm xúc lẫn tâm hồn, thì đây là một thời khắc vô cùng đặc biệt.
Vị tướng vĩ đại
Khi tướng Giáp còn sống, tôi thường lái xe băng qua ngôi nhà của ông ở số 30 đường Hoàng Diệu, lòng tự nhủ rằng chúng tôi đang được sống cùng với một huyền thoại sống – người đã thay đổi tiến trình lịch sử, khiến Việt Nam và thế giới trở nên tốt đẹp hơn.