GÃ DU ĐÃNG CHÚNG TA ĐANG LÙNG KIẾM - Tiểu thuyết

Tiểu thuyết Gã du đãng chúng ta đang lùng kiếm là một lát cắt sâu về đời sống của thế hệ người Việt thứ hai trong hành trình vật lộn để trưởng thành và hội nhập tại đất Mỹ trong thời hậu chiến.

Nhân vật chính trong truyện là “Tôi” – một cô bé 6 tuổi theo ba mình lên thuyền vượt biên cùng dòng người xa lạ để tìm cuộc sống mới, bỏ lại mẹ cô cùng người anh trai bị chết đuối cách đó không lâu nơi làng chài xơ xác, mặn mùi muối biển.

Những mảnh vỡ của chiến tranh trong đời sống người Việt tha hương

Sau vài năm lưu lạc tách biệt, cuối cùng gia đình của cô bé cũng được đoàn tụ, nhưng rồi những bức bối, tủi hờn, bế tắc trong cuộc sống bắt đầu tác động thô bạo và làm méo mó từng phận người dù họ vẫn luôn cố gắng chống cự. “Tôi tìm thấy ở ba tôi sức chịu đựng khủng khiếp, chịu đựng, chôn chặt, im lặng và tôi thấy phải viết ra những gì mình đã sống, đã chôn chặt, nếu không, sẽ không chịu nổi”.

Với Gã du đãng chúng ta đang lùng kiếm, chiến tranh không bao giờ kết thúc, cho dù trên danh nghĩa, nó đã lùi xa. Và những mảnh vỡ của nó vẫn luôn còn lưu trú trong đất đai, cỏ cây, trong những sâu xa vô thức cùng ý thức của con người.

Gã du đãng chúng ta đang lùng kiếm đã cho người đọc thấy một cái nhìn về chiến tranh từ mặt bên – mặt của những phận người. Rốt cuộc, chẳng có bên ấy-bên này, chúng ta-bọn họ. Chung quy lại, chỉ có những con-người, đang nỗ lực sống cuộc đời mình.

Cuộc truy tìm danh tính nhiều thử thách của thế hệ hậu chiến

Trong Gã du đãng chúng ta đang lùng kiếm của Lê Thị Diễm Thúy, sự chia cắt đẩy nhân vật tôi cùng cha lên thuyền vượt biên sang Mỹ. Trong đầu óc đứa trẻ sáu tuổi, chiến tranh, chia cắt không rõ ràng về mặt khái niệm. Chúng biểu hiện qua những đêm mặn chát tròng trành trên biển và nước mắt cha cô rỏ nơi đất lạ – nước mắt gã du đãng từng ở trong quân đội Nam Việt Nam.

Cha con cô đã làm cuộc tẩu thoát về mặt vật lý lẫn tinh thần. Sau nhiều năm ở Mỹ, người cha – thợ sơn, thợ máy, người làm vườn, người chải tóc con gái mỗi buổi sớm, người đem về nhà những cành hoa bầm dập từ khu vườn mình chăm sóc, người uống rượu và đánh đập vợ con, người trong một đêm say đứng dưới chung cư và gào lên: “Tao sẽ giết hết tất cả bọn mày” – tiếp tục làm cuộc chạy trốn vào sâu bên trong, co rúm người lại để sự hiện diện của mình chiếm thật ít diện tích cuộc đời. Nhân vật tôi khi mười sáu tuổi cũng làm cuộc chạy trốn khỏi gia đình, đúng hơn, chạy trốn khỏi quá khứ đang không ngớt dày vò cha mẹ cô.

Cuộc chạy trốn nhưng cũng là cuộc kiếm tìm. Trong một lần cãi vã, mẹ nhân vật tôi hét lên với người cha: “Đừng đụng bàn tay du đãng kia vào người tôi”. Người cha đấm tay vào tường đến toé máu và gầm lên: “Tên du đãng nào? Chỉ cho tao tên du đãng đó”. Cô bé con chứng kiến cảnh tượng, tự nhủ một ngày sẽ đi tìm tên du đãng mà tất cả bọn họ đang lùng kiếm. Nào ngờ khi lớn lên, giống như cha mình, cô trở thành một tên du đãng bé con. Và cuộc tìm trở thành hành trình truy kiếm danh tính của chính cô.

Tác phẩm đầu tay gây tiếng vang lớn trên văn đàn quốc tế

Lê Thị Diễm Thúy là nhà thơ, nhà văn kiêm diễn viên kịch sinh năm 1972 tại Phan Thiết, Bình Thuận. Năm 1978, cô theo cha đến định cư tại San Diego, California, Hoa Kỳ. Năm 1990, cô học trường Hampshire College ở Massachusetts, chuyên ngành nghiên cứu văn hóa và văn chương hậu thuộc địa. Năm 1993, cô sang Paris để khảo cứu các thư tịch tàng trữ ở Pháp về Việt Nam. Cùng thời gian này, Lê Thị Diễm Thúy cũng bắt đầu sự nghiệp sáng tác.

Và Gã du đãng chúng ta đang lùng kiếm xuất bản lần đầu năm 2001, chính là tiểu thuyết đầu tay của Lê Thị Diễm Thúy nhưng ngay khi vừa ra mắt công chúng đã gặt hái được nhiều giải thưởng uy tín như Guggenheim Fellowship (2004), USA Fellowship (2008).

Nhận xét về tác phẩm, Viet Thanh Nguyen – tác giả Người tị nạn cho rằng: “Chiến tranh đã định hình nên một thế hệ và cùng lúc đẽo gọt ra thế hệ kế tiếp, như những gì Lê Thị Diễm Thúy đã bày ra trong Gã du đãng chúng ta đang lùng kiếm.”

Báo New York Times cũng không tiếc lời khen ngợi Gã du đãng chúng ta đang lùng kiếm: “Một sự gợi nhắc tuyệt vời về nỗi buồn và khát vọng của những phận người… Nhói lòng và xúc động… Sâu sắc như một câu chuyện cổ, trầm ẩn như một áng thơ xưa”.

Trích đoạn

Tôi mang đĩa về bàn và đặt nó lại phía bên trên chồng thư và biên lai tiền thuê nhà. Nó đè xuống đám giấy tờ như cách mái đầu nặng trĩu suy tư của Ba đè xuống gối mỗi đêm và kéo ông vào những cơn ác mộng, trong khi điều ông mong mỏi chỉ là một giấc mơ ngọt ngào và hạnh phúc như vị que kem mít.

***

Bà đang thầm thì tên ông và đây cũng là cách bà bày tỏ sự âu yếm với ông. Bà gọi tên ông, hết lần này đến lần khác: “Anh Minh, anh Minh”. Tên ông trở thành cái cây để bà áp người vào. Tiếng gọi thổi quanh họ như làn gió ấm và khi bà thốt ra tên chính mình, nó là nửa sau của câu thơ bắt đầu bằng tên ông. Bà thả tên mình như thả một viên sỏi xuống lòng giếng. Bà muốn mình được ông nhấn chìm: “Anh Minh, em My. Anh Minh, em My đây”.

***

Tôi đang băng qua đường thì người đàn ông gọi tôi, gọi tên tôi. Tôi để cái tên đó rơi thõng quanh mình, chưa từng một lần dính dấp đến tôi, thậm chí khi ông hét lên: “Đồ dối trá! Chú biết đó là con”. Tôi vẫn tiếp tục đi khi những âm tiết du dương trong chính cái tên mình rơi rụng xung quanh như những lưỡi lửa bị tắt ngấm khi chạm vào, không bao giờ bắt cháy.

Nhận xét của báo chí thế giới

“Một sự gợi nhắc tuyệt vời về nỗi buồn và khát vọng của những phận người… Nhói lòng và xúc động… Sâu sắc như một câu chuyện cổ, trầm ẩn như một áng thơ xưa.”

– New York Times

“Một câu chuyện chi tiết và cảm động về một gia đình thuyền nhân người Việt ở đất Mỹ, được thể hiện đầy tinh tế qua lớp vỏ ngôn từ huyền ảo như kính vạn hoa của tác phẩm trong trẻo đầu tay này… Một tác phẩm tuyệt đẹp – một màn ra mắt hoàn hảo.”

– Kirkus Reviews

“Chiến tranh đã định hình nên một thế hệ và cùng lúc đẽo gọt ra thế hệ kế tiếp, như những gì Lê Thị Diễm Thúy đã bày ra trong Gã du đãng chúng ta đang lùng kiếm.”

– Viet Thanh Nguyen, tác giả Người tị nạn

Về tác giả

Le Thi Diem Thuy là nhà thơ, nhà văn kiêm diễn viên kịch sinh năm 1972 tại Phan Thiết, Bình Thuận. Năm 1978, cô theo cha đến định cư tại San Diego, California, Hoa Kỳ. Năm 1990, cô học trường Hampshire College ở Massachusetts, chuyên ngành nghiên cứu văn hóa và văn chương hậu thuộc địa. Năm 1993, cô sang Paris để khảo cứu các thư tịch tàng trữ ở Pháp về Việt Nam. Cùng thời gian này, Le Thi Diem Thuy cũng bắt đầu sự nghiệp sáng tác của mình.

Cuốn tiểu thuyết đầu tay của cô Gã du đãng chúng ta đang lùng kiếm xuất bản năm 2001, nhận được nhiều giải thưởng uy tín như Guggenheim Fellowship (2004), USA Fellowship (2008).

Thông tin tác phẩm: